Puls inaczej zwany tętnem to inaczej falisty ruch naczyń tętniczych. Zależy od częstotliwości skurczów serca oraz elastyczności tętnic.
Jakie tętno uznawane jest za prawidłowe?
Kto i jak często powinien je sprawdzać? W jakim stopniu prawidłowy puls ma wpływ na długowieczność?
Trzy miliardy uderzeń
Trzy miliardy to przeciętna liczba skurczów naszego serca w ciągu całego życia. Od narodzin do śmierci dzieli nas całkowita ilość uderzeń. Niższy puls to teoretycznie dłuższe życie. Wartość tętna bezpośrednio wpływa na długość i jakość życia. Zbyt wysoki puls może oznaczać gorszy nastrój, słabsze samopoczucie, ale przede wszystkim przyczynia się do rozwoju chorób serca. Nazbyt częste skurcze serca występujące w długim czasie decydują o zwiększonym ryzyku zgonu podczas zdarzeń sercowo-naczyniowych.
Jaki jest prawidłowy puls?
Żeby przeprowadzić badanie tętna najefektywniej, należy pamiętać, że test powinien być przeprowadzony w określonych warunkach. Takie sytuacje jak stres, wzburzenie, emocjonalne zawirowania bezpośrednio przed pomiarem zaburzają wynik.
Olbrzymi wpływ na ilość skurczów serca ma również wysiłek fizyczny. Dlatego po aktywności sportowej, czy też innym rodzaju ruchu podwyższającego puls musimy odczekać, aż do momentu ustabilizowania skurczów serca do stanu spoczynkowego. Podczas wzmożonego wysiłku tętno może przekroczyć niejednokrotnie wartość 200 uderzeń na minutę.
Na pytanie o właściwe ilości uderzeń na minutę nie można odpowiedzieć jednak, używając jednej liczby całkowitej.
W zależności od badanych pacjentów najlepiej określa prawidłowy puls przedział odpowiadający konkretnej grupie wiekowej. Wartości tętna spoczynkowego kształtują się następująco: dla płodu prawidłowy puls to: 110-150 uderzeń/min, u niemowląt: 130/min, u dzieci: 100/min, u młodzieży: 85/min, u dorosłych: 60-70 uderzeń na minutę
Inne czynniki określające prawidłowy puls
Wśród innych parametrów branych pod uwagę w analizie prawidłowego tętna wyróżnia się miarowość (sprawdzamy, czy wszystkie uderzenia następują z jednakową siłą), wypełnienie (zależy od rzutu serca), napięcie (cecha pulsu powiązana z ciśnieniem tętniczym), chybkość (zależy od prędkości, z jaką krew przepływa przez tętnice) oraz symetria (obustronna zgodność pulsu w ciele człowieka).
Średnie tętno spoczynkowe zależy przede wszystkim od wieku i stopnia wytrenowania. Lekarze czasami określają niskie tętno jako „tętno sportowca”. Pokazuje to, że regularny trening fizyczny pozwala trwale regulować ten parametr.
Sprawność sercowo-naczyniowa zmniejsza tętno
Serce to mięsień i w związku z tym można je wytrenować. Podczas aktywności sportowej puls wzrasta, aż do tzw. tętna maksymalnego, które można obliczyć, biorąc pod uwagę metrykę. Najprościej określa się to wartość, odejmując wiek badanego od liczby 220. Wpływ na wartość tętna maksymalnego mają jednak także inne parametry, takie jak poziom wytrenowania dlatego, aby dokładniej określić puls maksymalny warto brać pod uwagę odpowiednie wzory oraz korzystać z porad profesjonalistów.
Sport pod różnymi postaciami uprawiany regularnie ma zdecydowany wpływ na tętno niezależnie od tego, czy mówimy o aktywności sportowej wykonywanej przez zawodowców, czy też o regularnym, amatorskim sporcie.
Ciekawy, pozytywny wpływ na tętno i inne parametry fizycznej aktywności ciała ma medytacja. Dzięki regularnej medytacji niezależnie od tego, jaki jej rodzaj wykonujemy, zyskujemy niższy puls spoczynkowy.
Kolejnym elementem, o którym trzeba wspomnieć jeśli chodzi o jego wpływ na wysokość tętna, jest prawidłowa waga.
Jest to czynnik wpływający znacząco na puls, ciśnienie krwi oraz inne parametry. Jak ogólnie wiadomo, nadwaga zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu drugiego, a także jak wynika z najświeższych informacji, wpływa na to jak nasz organizm radzi sobie z Covid-19. Warto zobaczyć: https://gzm.org.pl/prawidlowa-temperatura-u-niemowlaka-jak-ja-kontrolowac/
Pomiary tętna
Wiemy, ile wynosi prawidłowy puls. W przypadku osób dorosłych tętno spoczynkowe to 60-70 uderzeń na minutę. Czym i jak mierzyć puls?
Najprościej jest wyczuć palcami skurcze tętnic na szyi lub nadgarstku. Liczymy ilość skurczów w ciągu 10 sekund. Wynik mnożymy przez 6 i tym samym uzyskujemy ilość uderzeń na minutę. Należy pamiętać, że pacjent w trakcie badania powinien znajdować się w pozycji siedzącej lub leżącej. Pomiar nie powinien być wykonywany bezpośrednio po aktywności fizycznej, która mogła zwiększyć tętno. Powinniśmy także pamiętać o wpływie stresu i innych silnych emocji na wynik badania.
Dzisiaj możemy także sprawdzić aktualny puls dzięki szeroko dostępnym urządzeniom. Część sprzętu na siłowniach (np.: bieżnie automatyczne) jest wyposażona w sensory, których dotykamy podczas aktywności, mogąc sprawdzić bieżące tętno.
Jest to wygodny i szybki pomiar. Dla osób, które pracują nad utratą wagi, jest to szczególnie przydatne. Jeśli chcemy, aby najefektywniej spalać tłuszcz podczas ruchu, musimy wiedzieć, ile wynosi prawidłowy puls. O to, w jakim przedziale tętna mamy wykonywać dane ćwiczenia powinniśmy pytać lekarzy i fizjoterapeutów.
Na rynku jest też szeroki wybór różnego rodzaju pulsometrów. Są to urządzenia bardzo często zintegrowane z odpowiednią aplikacją na naszym smartfonie. Możemy wybrać pulsometry z pasem piersiowym, zakładane na nadgarstek, na palec. Dzięki aplikacjom możemy przeanalizować wielkości tętna podczas całego treningu, lub podczas jego fragmentu. Część sprzętu tego typu dokonuje pomiaru innych danych, takich jak na przykład ciśnienie krwi. Współcześnie pulsometry są częścią zegarków sportowych i smartwatchy. Coraz więcej ludzi biega i uprawia inne sporty, analizując dane takie jak puls, co czyni trening amatorski bardziej zaawansowanym. Smartwatche oraz aplikacje dla sportowców umożliwiają także sprawdzenie liczby spalanych kalorii i dokładniej spalanego tłuszczu podczas treningu i sumarycznie w wybranym okresie. Urządzenia te dzięki funkcji GPS analizują długość i intensywność treningu, a także sugerują poprawę jego efektywności.
Bez przeszkód zakupimy obecnie także urządzenia do pomiaru pulsu dla niemowlaków, a nawet detektory tętna płodu, które współpracują z aplikacją na smartfonie.
