Urlop macierzyński i rodzicielski – zasady przyznawania i wysokość świadczenia

Przyjście na świat dziecka to wyjątkowo ważna chwila dla wszystkich członków rodziny. Do tego właśnie momentu matka oczekująca na narodziny swego małego skarbu przygotowuje się przez cały okres ciąży. Rozważając zakup niezbędnych „przydasiów” bądź wybór imienia dla małej istotki, nie może zapomnieć o kluczowym zagadnieniu.

Zasady przyznawania urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego

Urlop macierzyński i rodzicielski przysługuje każdej matce, która w chwili urodzenia dziecka jednocześnie pozostaje osobą zatrudnioną. Co więcej, należy zaznaczyć, że chociaż często urlopy te występują razem, nie są one elementami nierozerwalnymi.

Urlop macierzyński jest bowiem niezbywalny przez matkę, co oznacza nie mniej i nie więcej tyle, że zobligowana jest ona do wykorzystania przynajmniej 14 tygodni urlopu. Dodatkowo okres wspomnianego urlopu musi nastąpić po urodzeniu dziecka, co jest szczególnie istotnym faktem, ponieważ kobieta ma prawo do rozpoczęcia urlopu jeszcze przed tą wyjątkową chwilą w swoim życiu. Urlop macierzyński można rozpocząć już na 6 tygodni przed porodem, poprzez złożenie odpowiedniego wniosku, zaś okres ten nie wlicza się w zakres wspomnianych wcześniej 14 tygodni. Jednakże jeśli kobieta nie decyduje się na wcześniejsze przejście na urlop macierzyński, jego okres trwania odlicza się od dnia porodu. W takim przypadku nie jest wymagany dodatkowo żaden szczególny wniosek, ponieważ rozpoczęcie urlopu macierzyńskiego następuje odgórnie.

Okres urlopu macierzyńskiego zależny jest od ilości dzieci urodzonych podczas jednego porodu. Im więcej dzieci przyszło na świat, tym dłuższy jest przyznany urlop macierzyński. W przypadku 1 dziecka wynosi równo 20 tygodni, zaś przy bliźniętach jest to już aż 31 tygodni. Każde kolejne dziecko, licząc aż do 5, wydłuża okres urlopu macierzyńskiego o okres dwóch tygodni. Jednakże jeśli pracownica została hojnie obdarzona przez naturę i wydała na świat 6 maluchów lub więcej, nadal przysługuje jej okres urlopu przypisany do narodzin 5 dzieci. Wynosi on aż 37 tygodni.

Za urlop rodzicielski uważa się kontynuację okresu zasiłkowego po zakończonym urlopie macierzyńskim. Jeśli kobieta chce skorzystać z wydłużonego okresu dochodzenia do siebie po porodzie, najlepiej od razu złożyć wniosek o urlop macierzyński i rodzicielski. Taki wniosek o udzielenie urlopu łączonego należy złożyć w kadrach nie później aniżeli do 21 dni, licząc od dnia porodu. Wtedy pracownica nie musi dokładać więcej żadnych starań, ciesząc się pełnym okresem wypoczynku z dzieckiem. Łączony urlop trwa 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka i w przypadku mnogich narodzin jest wydłużany analogicznie o okres przedłużenia urlopu macierzyńskiego. Przy czym sam urlop rodzicielski w przypadku dwójki i więcej dzieci obliczany jest jako 34 zamiast 32 tygodni.

Inaczej sytuacja przedstawia się w momencie, kiedy pracownica od początku nie jest pewna czy faktycznie chce wykorzystać oba te urlopy. Kiedy dopiero w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego matka decyduje się na wydłużenie swojej nieobecności w pracy, jest zobligowana złożyć odpowiedni dokument, wnioskując tym samym o przyznanie urlopu rodzicielskiego na kolejny okres. Niezwykle ważnym aspektem jest to, aby dokument trafił do pracodawcy nie później niż na 21 dni przed rozpoczęciem urlopu rodzicielskiego.

Każda kobieta powinna pamiętać, że zarówno zasady przyznawania i odbywania urlopu macierzyńskiego, jak i rodzicielskiego są regulowane specjalną ustawą. To właśnie ona gwarantuje kobiecie możliwość skorzystania z proponowanych opcji bez strachu o posadę. Dlaczego? Otóż pracodawca nie ma prawa odmówienia udzielenia obu urlopów, a w przeciwnym razie musiałby liczyć się z poważnymi konsekwencjami. Zobacz także: https://gzm.org.pl/dofinansowanie-na-pracownika-wymagania-i-korzysci/

Ile wynosi świadczenie na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim i łączonym

Jak wspomniane zostało wcześniej, kobieta ma prawo do skorzystania z wielu rozmaitych możliwości względem okresu ochronnego po urodzeniu dziecka. Skorzystanie z którejkolwiek z nich jest związane nie tylko z długością wypoczynku, ale również z wysokością wypłacanego świadczenia. Bowiem warto zaznaczyć, że w trakcie trwania urlopu macierzyńskiego czy rodzicielskiego pracodawca nie wypłaca pensji, a kobieta otrzymuje zasiłek.

Przy wykorzystaniu urlopu łączonego sprawa wygląda wręcz banalnie prosto. Jako że termin złożenia wniosku o urlop łączony nie może zostać przekroczony i wynosi maksymalnie 21 dni od dnia porodu, na cały okres trwania urlopu przyznane zostaje świadczenie w wysokości 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia pracownicy. W tym przypadku zasiłek jest uśredniony, bowiem jego wysokość pozostaje niezmienna przez cały okres trwania.

Inaczej sprawy wyglądają przy korzystaniu z samego urlopu macierzyńskiego. Nikt bowiem nie może zabronić kobiecie powrotu do pracy po jego wykorzystaniu, o ile pozwala na to jej stan zdrowia. Wysokość zasiłku przez cały okres trwania urlopu macierzyńskiego wynosi aż 100% podstawy wymiaru wynagrodzenia. Jeśli natomiast w trakcie kobieta zdecyduje się na skorzystanie z dodatkowego okresu urlopowego, na czas trwania urlopu rodzicielskiego wymiar świadczenia zmniejsza się i wynosi zaledwie 60% podstawy wynagrodzenia. Dzieje się tak dlatego, aby uśrednić całość pobieranego zasiłku do 80% podstawy wymiary, które byłyby wypłacane w przypadku skorzystania od razu z łączonego urlopu.

Jednak obliczenie podstawy wymiaru też nie jest tak proste, jak mogłoby się wydawać. Wysokość świadczenia wyliczana jest na podstawie nie 1 miesiąca, ale całego roku. Zatem jeśli pracownica w trakcie 12 miesięcy poprzedzających skorzystanie z którejkolwiek opcji urlopu otrzymała podwyżkę, jest ona także brana pod uwagę. Pełną wysokość świadczenia będzie stanowiła średnia podstawy dochodu z ostatniego roku, którą następnie przelicza się procentowo zgodnie z wybranym wariantem urlopu.

Jeśli potrzebujemy bądź chcemy wyliczyć dokładną kwotę za urlop macierzyński i rodzicielski kalkulator idealnie sprawdzi się do tego zadania. Można w tym celu wykorzystać jeden ze specjalnie opracowanych kalkulatorów dostępnych w internecie, które na podstawie przekazanych danych precyzyjnie obliczą wysokość świadczenia.

Kalkulator można wykorzystać także do wyliczenia daty zakończenia urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego oraz łączonego. W odpowiednich polach wybrać należy datę planowanego rozpoczęcia urlopu, na podstawie której wyliczona zostanie teoretyczna data jego zakończenia.

Jednakże każdy z dostępnych w internecie kalkulatorów posiada wyraźne zastrzeżenie, że przedstawione informacje mają charakter informacyjny. Oświadczenie to wystosowane zostało przede wszystkim ze względu na uwzględnienie tzw. błędu ludzkiego jak mylne podanie daty rozpoczęcia urlopu bądź wysokości podstawy wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy.

Redakcja gzm.org.pl